الگوهای آسیب­ شناسی آموزشی

الگوهای آسیب­ شناسی آموزشی

مفهوم الگو در مطالعات مختلف آموزش و بهسازی منابع انسانی و سایر علوم رفتاری به مجموعه­ ای از عوامل محتوایی (کاربرد، هدف، مراحل و منابع) و ابزاری (ابزار پژوهش و گزارش ­های موردنیاز) اطلاق می­ گردد که سعی دارد به مطالعات مذکور نظم داده، آنها را از پراکندگی خارج کند. در بحث آسیب شناسی آموزشی استفاده از الگوها، علاوه بر مزیت ذاتی و ماهیتی الگوها، یک کارکرد مهم فنی برای آسیب­ شناسی نیز دارد و آن مورد این است که الگوهای موجود از رخ دادن خطا در مطالعات آسیب­ شناسی جلوگیری می­ کند. هر سازمانی بنا بر میزان توسعه یافتگی در حوزه ­های مختلف سازمانی، الگوهایی را بکار می­ گیرد که آسیب­ های آموزشی آن را شناسایی نموده، به مناسب ­ترین شکل ممکن نقاط بحرانی در بحث آموزش را نشان دهد. از این رو انتظار می­ رود هر سازمانی مناسب­ ترین الگو را جهت شناسایی آسیب ­های آموزشی خود انتخاب نماید تا بتوانند برنامه­ های بهینه برای ارتقاء سیستم آموزشی تهیه نماید.در این قسمت کوشیده ­ایم تا الگوهای جدید در بحث پاتولوژی آموزش را با شرح جزئیات ارائه نماییم. البته تاکنون الگوهای متداول و مدونی در این زمینه وجود نداشته است(نوری، پیدایی، ۱۳۸۹).

از سوی دیگر، یک مدل سازمانی، نمایشی از یک سازمان است. این مدل به ما کمک می کند تا به صورت واضح تر و سریع تری آن چه در سازمان مشاهده می شود را درک کنیم.آسیب شناسی بر اساس درک نحوه کار سازمان پایه گذاری می شود. چارچوب های فکری که دست اندرکاران تحول سازمانی برای ارزیابی سازمان بکار می برند، الگوهای آسیب شناسی نامیده می شود. الگوهای تشخیص در برنامه تحول سازمانی نقش تعیین کننده ای ایفا می کنند که مهم ترین آنها عبارتند از :

• تجزیه و تحلیل میدان نیرو(۱۹۵۱)
• مدل Leavit(1965)
• تجزیه و تحلیل سیستم لیکرت(۱۹۶۷)
• مدل همسازی برای تجزیه و تحلیل سازمان(۱۹۷۷)
• چارچوب ۷s مک کینزی(۲ – ۱۹۸۱)
• چارچوب فنی، سیاسی و فرهنگی(TPC) تیچی(۱۹۸۳)
• برنامه ریزی با عملکرد بالا
• مدل مولکولی
• مدل مالکوم بالدریج[۱]
• مدل جایزه دمینگ[۲]
• مدل سه شاخگی
• مدل EFQM[۳]
• مدل وایزبورد
• مدل فرایندی
• مدل FPSS
• الگوی توسعه واحدهای تحقیق و توسعه(R&D)[۴]
• استاندارد مدیریت آموزش

…در ادامه تنها به تشریح مدل­ هایی که بیشتر با موضوع پژوهش حاضر مرتبط هستند از قبیل مدل ۷S، مدل مولکولی، مدل مالکوم بالدریج، مدل جایزه دمینگ، مدل سه شاخکی، مدل EFQM، مدل فرایندی، مدل FPSS، الگوی توسعه واحدهای تحقیق و توسعه(R&D) و استاندارد مدیریت آموزش می ­پردازیم. تعدادی از این مدل ­ها فاقد روش­ های اجرایی می ­باشند و صرفا دارای آموزش ­هایی هستند که می­ توان بعنوان منبع تعیین آسیب ­های آموزشی مورد استفاده قرار گیرد.

[۱] Malcom Baldrige

[۲] Deming

[۳] Eroupen Fondation for Quality Management

[۴] Research & Development